चाणक्य तक्षशिलाका आचार्य, दार्शनिक तथा महान सम्राट चन्द्रगुप्तका सल्लाहकार थिए । उनी प्लेटो र एरिस्टोटल जस्तै राजधर्मका प्रणेता, एडम स्मिथ जस्तै आर्थिक दर्शनका प्रतिपादक तथा मार्क्स जस्तै दार्शनिक थिए ।
उनले जीवनमा जो अनुभव प्राप्त गरे, जुन नियम बनाए ती आज पनि उत्तिकै सान्दर्भिक छन् । उनी कुटिल रणनीतिकार समेत थिए । उनले नदवंशको नाश गरेर चन्द्रगुप्त जस्ता एक सामान्य बालकलाई उनले भारतको सम्राट नै बनाईदिए ।
उनले तीन महत्त्वपूर्ण कुराहरू बताएका छन्, जुन हाम्रो जीवनमा लागू गर्न आवश्यक छ । त्यस्ता तीन चीजहरू जसलाई प्राप्त गर्न बिल्कुलै पनि समय लगाउनु हुँदैन ।
विषबाट पनि अमृत निकाल्नुपर्छ – चाणक्यका अनुसार विषबाट पनि अमृत हासिल गर्न सक्ने व्यक्ति संसारमा महान् हुन्छ । यसको अर्थ अमृत हासिल गर्नका लागि विषलाई पनि ग्रहण गर्नुपर्छ भन्ने हो । जस्तो सुकै व्यक्ति भएपनि उसको प्रतिभा सधैं सम्मानयोग्य हुन्छ ।
चाणक्यका अनुसार फोहोरबाट पनि सुन लिन सक्नुपर्छ । राम्रो वस्तु प्राप्त गर्न त्यो वस्तु भएको स्थानलाई खासै महत्त्व दिनुहुँदैन । तत्काल त्यसलाई प्राप्त गर्न सक्नुपर्छ ।
चाणक्यले सुन्दर, गुणी स्त्रीलाई पत्नी बनाउनुपर्ने बताएका छन्, चाहे गरीब नै किन नहोउन । दुश्मनको घरमा त्यस्ती स्त्री भएपनि उनलाई प्राप्त गर्न आफ्नो घमण्ड त्यागेर नाता जोड्न सक्नुपर्ने चाणक्यको कथन छ । एजेन्सी
