काठमाडौं । एक साँझ, म ग्याँस स्टेशनहरूको ठूलो चेन प्रबन्ध गर्ने कम्पनीको वरिष्ठ प्रबन्धकसँग रक्सी पिइरहेको थिएँ । टिप्सी म जस्तै थिए, मैले साहसपूर्वक उनलाई मेरो विचार सुनाएँ ।
मैले टिप्सीसँग भने, ‘धेरै कुराहरू मध्ये म भन्न चाहन्छु, कि तपाईंहरूले आफ्नो व्यवस्थापन अन्तर्गत ग्यास स्टेशनहरूको शौचालय प्रणालीलाई पुनः डिजाइन गर्नुहोस् र यसलाई बारम्बार सरसफाइको साथ एक स्वच्छ प्रणाली बन्नको लागि यसलाई पुनर्निर्माण गर्नुहोस् ।’
धेरै सीमित ठाउँको साथ शहरको केन्द्रमा केही स्थानहरू बाहेक, भियतनाम भरका अधिकांश ग्यास स्टेशनहरू एक सभ्य शौचालय निर्माण गर्न सक्षम छन् ।
कसै–कसैलाई कर्मचारीहरूका लागि छुट्टै शौचालय र ग्राहकहरूका लागि एउटा बनाउन पर्याप्त ठाउँ पनि हुन सक्छ । कर्मचारीले प्रयोग गर्ने शौचालयहरू राम्ररी सफा हुन्छन्, जबकि ग्राहकका लागि छुट्याईएका शौचालयहरू फोहरी र दुर्गन्धित हुन्छन् ।
सबै व्यवसायीहरूले कर्पोरेट जगतको पुरानो मन्त्र जप्ने गरेको सुनिन्छ ‘ग्राहक हाम्रा भगवान हुन्’, तर सबै भगवानहरूलाई समान रूपमा व्यवहार गर्दैनन् । किन ?
मलाई उत्तरपूर्वी थाइल्याण्डको प्रमुख महानगर उदोन थानीसँग जोड्ने लाओसको थाखेक सीमाबाट मेरो यात्राको सम्झना छ । त्यहाँ नजिकैको ग्यास स्टेशनमा रोकिएपछि मैले काठको केबिन जस्तै डिजाइन गरिएको सानो क्याफे देखें ।
सफा शौचालय र पेय पदार्थहरू जस्ता धेरै सुविधाहरूको साथ यो धेरै आकर्षक थियो । म गर्मीको दिनमा पेयहरूको आनन्द लिन पोर्चमा बसें, लामो दिनको यात्रा पछि आराम महसुस गर्दै थिएँ ।
मानिसहरु सबै शौचालय जान आवश्यक छ । हामीले खाने वा सुत्ने लगायत लगभग हरेक दैनिक क्रियाकलाप भन्दा यो धेरै पटक गर्छौं । तैपनि, भियतनाममा, अधिकांश मानिसहरू अझै पनि शौचालयको महत्वलाई तुच्छ ठान्छन् । धेरैजसो पर्यटक आकर्षण वा सार्वजनिक स्थानहरूमा यी सुविधाहरू जथाभावी मर्मत गरिएका छन्, जहाँ पर्याप्त हेरचाहको अभाव छ ।
धेरै वर्ष पहिले, दक्षिणी एन जियाङ प्रान्तको एक ग्यास स्टेशनको मालिकले सार्वजनिक प्रयोगको लागि १० वटा शौचालय बनाए । पेट्रोल भर्न आउने र बटुवा सबैले यी शौचालय प्रयोग गर्न सक्ने उनले बताए ।
यात्रुहरू विशेषगरी महिला र वृद्धवृद्धाहरूलाई बाटोमा सफा ट्वाइलेट प्रयोग गर्न नपाएर भोगेको कठिनाई देखेर आफूले यस्तो पहल गरेको उनको भनाई थियो ।
मैले सम्भावित समन्वय व्यापार सम्बन्धको बारेमा पनि सोचें । एकजना ग्यास स्टेशन मालिक एउटा सानो क्याफेसँग साझेदारी गर्न सक्छन् ।
ग्यास ट्याङ्की भर्ने बाटोमा रोकिने ग्राहकहरूले पेयपदार्थ पनि प्राप्त गर्न सक्छन्, सहकार्यको सम्बन्ध बन्न सक्दोरहेछ । दुवै व्यवसायले आफ्नो नाफाको अंश शौचालय जस्ता साझा सुविधाहरूको मर्मतमा योगदान गर्न सक्छन् ।
भियतनाममा बेवास्ता गरिँदै आएको शौचालय मात्र महत्वपूर्ण सुविधा होइन । ठूलो मात्रामा, त्यहाँ राजमार्ग स्टपहरू पनि छन्, जुन सामान्यतया लामो यात्राको लागि आवश्यक मानिन्छ ।
विभिन्न देशहरूमा रसद पूर्वाधारको सर्वेक्षण गर्नको लागि एक व्यापार यात्राको क्रममा, हामीले जानाजानी नोट गर्यौं कि अन्य देशहरूले कसरी उनीहरूको राजमार्ग विश्राम क्षेत्रहरू डिजाइन गरेका छन् ।
हाम्रा सामान्य प्रयाशहरू धेरै सकारात्मक थिए, किनकि सबै स्टपहरू राम्रोसँग डिजाइन गरिएका र धेरै ठूला थिए । धेरै जसो स्टपहरूमा खाना स्टलहरू र मिनी सुपरमार्केटहरू छन्, जबकि केहीमा बच्चाहरूको लागि सानो खेल मैदान र विशेष गरी फोटो खिच्नका लागि राम्रोसँग डिजाइन गरिएको क्षेत्रहरू पनि छन् ।
शौचालय, अवश्य पनि सधैं तम्तयार हुनुपर्ने कुरा हो । जापान र ताइवानमा शौचालय क्षेत्रहरू ठूलो र फराकिला हुन्छन् । इटालीमा प्रत्येक केही किलोमिटरमा विश्राम स्थल हुन्छन्,निकै फरक र आकर्षक डिजाइनहरूमा बनाईएका । ग्यास स्टेशनहरूको साथमा ठूला स्टपहरू बाहेक, त्यहाँ साना स्टपहरू वा कहिलेकाहीँ केवल एक सुरक्षित पार्किङ स्थलहरू छन् जहाँ ड्राइभरहरूले आफ्नो यात्रा जारी राख्दा चाहेको स्थानमा केही मिनेटको लागि झपक्क निदाएर विश्राम गर्ने अवसर पाउन् ।
देशभरि सञ्चालित सवारी साधनको रसद व्यवसायका मालिक तुआनले भने कि उनले मूलतः उत्तर–दक्षिण देशको मुख्य मार्गमा प्रत्येक एकल विश्राम क्षेत्रको भ्रमण गरेका थिए । क्वाङ निन्ह प्रान्तको हा लङदेखि मोङ काइसम्मको सुन्दर राजमार्गमा करिब २०० किलोमिटरसम्म एउटै विश्राम क्षेत्र नहुँदा उनी निकै छक्कै परे ।
त्यहाँका राजमार्गहरुमा पूर्ण सुविधाहरू सहित धेरै विश्राम स्थलहरू छन्, तर ती प्रायः भियतनाममा अपवाद मानिन्छ, तुआनले भने ।
पम्पिङ ग्यास पम्प गर्ने, बिजुली चार्ज गर्ने, विश्राम लिने, ट्वाइलेट जाने, खाने, पिउने, लामो दुरीका यात्रुहरूको आधारभूत आवश्यकताहरू हुन् । तुआन जस्ता व्यवसायीहरू पनि यी मागहरू बारे सचेत छन् ।
भियतनाममा पूर्वाधार परिवर्तन भइरहेको छ र अविश्वसनीय गतिमा सुधार भइरहेको छ । त्यस्ता सुविधाहरू र आधारभूत आवश्यकताहरू पूरा गर्नु अघि यो केवल समयको कुरा हो । यो संस्मरण भियतनामका अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार विशेषज्ञ ट्रान थान हाईको हो । (सार्वजनिक शौचालय संसारका जुनसुकै देश र स्थानका मुख्य आवश्यकता हुन्, तसर्थ सान्दर्भिक सामग्री ठानेर अनौपचारिक अनुवाद पोष्ट गरिएको छ —सम्पादक)
