१५ मंसिर, काठमाडौं–
अरुण नदीको किनारमा चीन तर्फबाट तटबन्द बनाएर सडक विस्तार गरिदिएपछि नदीको मोड परिवर्तन भइ नेपाली भूमिमा कटानको खतरा बढेको छ ।
दुई देशको सीमा भोटखोला गाउँपालिका–१, किमाथाङ्का क्षेत्रमा अरुण नदीले भूमि कटान गरेपछि सीमावर्ती गाउँ किमाथाङ्काबासीले भूमि बचाउन लगाएको सामान्य क्याभिङ जालीको तटबन्द कमजोर बन्दै गएको समाचारहरु प्रकासित भएका छन ।
चीनले भने सीमा क्षेत्रको अरुण किनारमा तटबन्द बनाइ रिउदेखि चाँगा बजारसम्म सडक विस्तार गरेको छ । चिनियाँ सरकारले सडक नदी किनारबाटै पक्की तटबन्द लगाइदिँदा नदीले मोड परिवर्तन गरी नेपाली भूमिमा क्षति पुगेको हो ।
नेपाली भूमिमा नदी छिरेपछि करिब डेढ रोपनीभन्दा बढी जग्गा कटान हुँदा पटकपटक तत्कालिन किमाथाङ्का गाउँ विकास समितिको र त्यसपछि भोटखोला गाउँपालिकाले करिव एक करोड रुपैयाँ भन्दा बढी रोकथामका लागि खर्च गरिसकेको छ ।
चीनबाट सिमेन्ट र तारजाली खरिद गरी तटबन्दमा प्रयोग गरिएको र त्यसले केही मात्रामा खोला नियन्त्रण भए पनि त्यसले दिगो समाधान नदिएको स्थानीय निमा नावा बताउँछन् ।
माथिल्लो सीमा कायम भएको कामु खोलालाई समेत चीनले पक्की तटबन्द लगाएको छ । वर्खाको समयमा नदीको बहाव उच्च हुँदा नेपाली भूमि अझै कटान हुने सम्भावना बढेको बताइन्छ । चीनले अरुण किनारलाई च्याप्दै सडक विस्तार समेत गरिरहँदा त्यसले नेपाली जमिन जोखिममा परेको हो ।
यदी नदीलाई पुरानै बहावमा फर्काउन पक्की तटबन्ध नलागउने हो भने किमाथाङ्काको सयौं रोपनी भूमि खोलामा परिणात हुने सो क्षेत्रका बासिन्दाको गुनासो छ ।नाका क्षेत्रको चाँगा, देन्दाङबजार बिस्तार गर्न चीनले दुई वर्षदेखि निर्माण तीव्र बनाउँदै नदीमा स्काभेटर लगाएर बालुवा झिक्ने र नदीमा स्पर्श राखेर नदीलाई नेपालको फेमीथाङ्कातर्पm मोडेको स्पष्ट देखिन्छ ।
भोटभोला गाउँपालिका–१ का वडाध्यक्ष तेन्छेवी शेर्पाका अनुसार अरुण नदीमा तटबन्ध निर्माण गर्न करिब २५ करोड रुपैयाँ भन्दा बढी बजेटको अवश्यकता पर्छ । जसले नेपाली भूमि कटान जोगाउँछ ।
